Trẻ khiếm thính: Dấu hiệu nhận biết và các phương pháp sàng lọc phổ biến

Trẻ khiếm thính hoặc bị suy giảm thính lực sẽ khiến khả năng phát triển ngôn ngữ, cảm xúc cũng như nhận thức của trẻ bị ảnh hưởng.

Bài viết dưới đây sẽ giúp bố mẹ nhận biết trẻ khiếm thính và tìm hiểu các phương pháp sàng lọc trẻ. Nếu phát hiện bệnh sớm, khoảng thời gian trẻ dưới 3 tháng tuổi thì vẫn có thể điều trị kịp thời để vấn đề về thính giác được cải thiện.

Dấu hiệu nhận biết trẻ khiếm thính

Ngay sau khi chào đời, các bác sĩ đã có thể kiếm tra thính lực trẻ sơ sinh. Tuy nhiên, điều quan trọng nhất là bố mẹ phải dành thời gian quan sát khả năng nghe và tương tác của con qua từng thời điểm.

Đặc điểm của trẻ có thính giác bình thường

  • Bị giật mình khi nghe thấy những tiếng động lớn như tiếng đóng sập cửa, tiếng còi xe, thậm chí là cả tiếng nói chuyện to.
  • Trẻ có thể nhận ra giọng nói của bố mẹ và người thân trong gia đình khi được 3 tháng tuổi.
  • Khi chạm mốc 6 tháng tuổi, trẻ có thể nhận biết và nhìn về phía âm thanh phát ra.
  • Trẻ có thể bắt chước một số âm thanh và bắt đầu phát âm được một số từ đơn giản khi được 12 tháng tuổi.

Dấu hiệu trẻ sơ sinh khiếm thính

  • Những tiếng ồn lớn không làm trẻ bị giật mình.
  • Khi trẻ đã trên 6 tháng tuổi nhưng vẫn chưa thể hướng mắt hoặc quay hẳn đầu về phía âm thanh.
  • Dù đã 1 tuổi nhưng vẫn chưa thể bắt chước và phát âm một số từ đơn giản.
  • Trẻ không quay đầu khi được gọi tên. Tuy nhiên tình trạng này dễ nhầm lẫn với việc bé đang lơ đãng nên bố mẹ hãy quan sát thật kỹ nhé.

Trẻ nhỏ có nguy cơ khiếm thính

  • Trẻ nói bị ngắt quãng và nghe không rõ ràng.
  • Trẻ thường thường xuyên không làm đúng theo hướng dẫn của người lớn. Trường hợp này có thể nhầm lẫn với bé không tập trung chú ý nhưng cũng không thể loại trừ khả năng trẻ bị khiếm thính hoặc suy giảm thính lực.
  • Phản ứng chậm với lời nói của bố mẹ. Bên cạnh đó, trẻ cũng không trả lời lại, trả lời sai hoặc thường xuyên hỏi lại câu hỏi.
  • Trẻ luôn xem điện thoại, máy tính hoặc TV với âm lượng to hơn bình thường.

Phương pháp sàng lọc trẻ khiếm thính

Đo đáp ứng điện thân não thính giác (ABR)

Đo đáp ứng điện thân não thính giác nghĩa là auditory brainsterm response – ABR. Phương pháp này giúp đo phản ứng của dây thần kinh thính giác với âm thanh để đánh giá tình trạng của ốc tai và đường dẫn truyền thính giác từ ốc tai lên não.

Cách thực hiện như sau: bác sĩ đặt một tai nghe nhỏ trong tai và các điện cực sẽ được dán ở vùng da đầu và phía sau tai của trẻ. Tiếp đến là tín hiệu âm thanh được truyền qua tai nghe. Sau đó các điện cực sẽ đo được phản ứng của não với âm thanh đó dưới dạng các sóng âm.

Trẻ dưới 6 tháng tuổi sẽ được đo ABR trong lúc ngủ. Đối với những đứa trẻ ở độ tuổi lớn hơn thì sẽ phải uống thuốc an thần trước khi làm kiểm tra.

Để đảm bảo kết quả kiểm tra chính xác nhất thì phải thực hiện trong căn phòng yên tĩnh.

Đo âm ốc tai (OAE)

Đây là môt phương pháp kiểm tra nhanh được thực hiện khi trẻ sơ sinh đang ngủ. Còn đối với trẻ ở độ tuổi lớn hơn thì sẽ kiểm tra ở tư thế ngồi yên. Cách thực hiện đo âm ốc tai (otoacoustic emission – OAE) như sau: bác sĩ sẽ gắn một đầu dò cực nhỏ vào ống tai của trẻ. Nếu như ốc tai có thể nhận được âm thanh và phát tín hiệu đến não, đầu dò sẽ ghi lại được âm thanh vọng lại từ các tế bào lông ngoài của ốc tai.

Phương pháp đo âm ốc tai này khá đơn giản. Vì vậy nên phương pháp này thường được các bệnh viện sử dụng để sàng lọc nhanh trẻ khiếm thính. Nếu các tế bào lông ngoài của ốc tai hoạt động tốt và có phản ứng với âm thanh thì tức là trẻ không có vấn đề về thính giác. Còn nếu trong trường hợp có kết quả bất thường thì các bác sĩ chuyên khoa sẽ tiến hành kiểm tra toàn bộ thính lực của trẻ.

Đo nhĩ lượng (Tympanometry)

Khác với 2 phương pháp kiểm tra thính lực đã được đề cập ở trên, Tympanometry chỉ được coi là một thủ thuật. Nó giúp cho các bác sĩ biết được màng nhĩ của bé chuyển động như thế nào. Cách thực hiện như sau: các bác sĩ truyền âm thanh và thay đổi áp suất không khí trong ống tai của trẻ.

Đầu dò được gắn vào tai sẽ cho kết quả về chuyển động của màng nhĩ và thể hiện thông qua nhĩ lượng đồ. Ưu điểm của cách làm này chính là thời gian thực hiện nhanh chóng, không gây đau và cho kết quả khách quan. Bởi vậy, đo nhĩ lượng rất dễ áp dụng với trẻ nhỏ, thậm chí là cả những bé không chịu hợp tác làm kiểm tra.

Nguồn : bau.vn