Hoa cúc vàng từ lâu vốn là nét đẹp truyền thống trong văn hóa thờ cúng của người Việt. Vào ngày mùng 1, ngày rằm hay dịp giỗ, cành cúc vàng tươi thường được đặt trang trọng trên bàn thờ như biểu tượng của lòng thành kính, thanh cao và sự trường tồn.
Tuy nhiên, thời gian gần đây, nhiều người nhận thấy hiện tượng càng ngày càng ít gia đình duy trì việc sử dụng cúc vàng để cúng vào các ngày đặc biệt. Dưới đây là 3 lý do thường được nhắc đến nhất để giải thích cho xu hướng này:
1. Thay đổi thị hiếu thẩm mỹ của thế hệ trẻ
Giới trẻ hiện nay không còn bị giới hạn bởi quan niệm truyền thống về “hoa bàn thờ phải là cúc vàng”. Họ ưa chuộng những loài hoa tươi sáng, đa dạng màu sắc như hồng, ly, đồng tiền hay mẫu đơn — những loại hoa mang vẻ đẹp hiện đại, năng động và phù hợp trang trí nhà cửa hơn.
Việc chọn hoa theo mảng màu, phong cách trang trí nội thất hoặc sở thích cá nhân càng trở nên phổ biến, khiến cúc vàng truyền thống dần lu mờ.
2. Cảm giác “liên tưởng tang lễ”
Một lý do tâm lý không nhỏ là hoa cúc vàng từ lâu đã được dùng trong tang lễ ở nhiều nền văn hóa, trong đó có Việt Nam. Vì vậy, khi đặt cúc vàng trong không gian thờ cúng bình thường, một số người cho rằng nó dễ gợi nhớ đến sự chia ly, mất mát, khiến không khí cúng trở nên nặng nề.
Chính từ đó, nhiều gia đình e ngại sẽ bị hiểu sai ý tưởng hoặc mang năng lượng âm khi sử dụng loại hoa này trong những dịp tưởng niệm thường nhật.
3. Quan niệm tâm linh và giá trị biểu trưng mềm hóa
Ngày nay, không ít người tin rằng cái “tâm thành” mới là quan trọng nhất, chứ không hẳn loại hoa hay màu sắc cụ thể. Phong tục cúng hoa vì thế trở nên linh hoạt hơn: cúng hoa theo mùa, hoa mà người đã khuất yêu thích khi còn sống, hoặc dùng hoa mang ý nghĩa phong thủy — miễn là có sự thành tâm.
Bên cạnh đó, nhiều gia đình còn kiêng kỵ việc “đòi hỏi lễ nghi quá gắt” trong tín ngưỡng cá nhân, đặc biệt ở không khí đô thị hiện đại. Vì vậy, họ dễ ưu tiên những lựa chọn hoa dễ mua, dễ bảo quản và phù hợp không gian nhà hơn là bó cúc vàng truyền thống.
Hoa cúc vàng vẫn còn giá trị biểu tượng rất lớn trong văn hóa thờ tự truyền thống. Nhưng sự chuyển đổi thẩm mỹ, tâm lý cảm nhận và tư tưởng linh hoạt đã khiến nó dần bị lược bỏ khỏi thói quen dâng cúng vào mùng 1, ngày rằm. Với nhiều gia đình hiện đại, việc tôn trọng lòng thành mới là điều cốt lõi — còn loại hoa hay cách trang trí chỉ là phần thể hiện bên ngoài.
Nguồn : bau.vn