Khi con được đủ 6 tháng sẽ bước vào giai đoạn ăn dặm đầu tiên trong đời. Và có rất nhiều bà mẹ quan tâm sẽ cho con ăn theo phương pháp nào,ăn những gì, cách ăn ra sao. Trong bài viết này chúng tôi sẽ so sánh ưu và nhược điểm của các phương pháp ăn dặm phổ biến nhất hiện nay để các bố mẹ có thể hiểu rõ nhất và lựa chọn cách ăn dặm phù hợp với bé nhà mình. Theo chuyên gia dinh dưỡng cho biết, hiện nay có rất nhiều cách cho trẻ. Tuy nhiên có 3 phương pháp ăn dặm chủ yếu mà các mẹ vẫn hay sử dụng nhất là ăn dặm truyền thống, ăn dặm kiểu nhật và ăn dặm tự chỉ huy.
1. Thứ nhất là về Phương pháp ăn truyền thống
Phương pháp ăn dặm truyền thống là phương pháp lâu đời và phổ biến nhất ở Việt Nam. Khi trẻ đến tuổi ăn dặm sẽ bắt đầu ăn bột xay chung với thức ăn rau củ, thịt, cá nhuyễn cho đến khi trẻ mọc răng sẽ chuyển sang ăn cháo. Và thức ăn kèm vẫn được xay nhuyễn và cho chung vào cháo. Tuy nhiều ý kiến cho rằng ăn dặm truyền thống không còn phù hợp với cuộc sống ngày nay, nhưng không thể phụ nhận rằng có hàng triệu trẻ em Việt vẫn tăng cân nhờ phương pháp này.
Ưu điểm
Về ưu điểm, Phương pháp ăn dặm kiểu truyền thống chế biến đơn giản, không mất thời gian quá nhiều, phù hợp với những bà mẹ bận rộn, và ưu điểm nữa là từ khi trẻ bắt đầu ăn dặm đã ăn những thức ăn được xay nhuyễn nên không gây hại cho hệ tiêu hóa của bé. Ngoài ra do ăn dặm truyền thống là ăn thức ăn xay nhuyễn nên sẽ giảm hạn chế tối đa được tình trạng hóc, nôn trớ khi các mẹ cho bé ăn.
Nhược điểm
Tuy nhiên, nhược điểm của phương pháp ăn dặm truyền thống là các bà mẹ hiện đại không còn mặn mà với phương pháp này bởi lý do khi cho trẻ ăn thức ăn nhuyễn nhiều thì khả năng ăn thô của bé sẽ kém, đôi khi đã 2 tuổi vẫn phải ăn cơm nhá, rất mất vệ sinh hay như việc ninh xương nấu cháo cho trẻ, cho bé đi ăn rong, vừa ăn vừa hò hét, nhảy múa… Nấu chung nguyên liệu sẽ khiến bé khó cảm nhận mùi vị, từ đó sinh chán ăn, biếng ăn, kén chọn thực phẩm sau này.
2. Thứ hai là Phương pháp ăn dặm tự chỉ huy cho bé, hay còn gọi là Baby Led Weaning – BLW
Phương pháp ăn dặm bé tự chỉ huy chính là cho bé tự quyết định cả quá trình ăn của mình ngay từ khi bắt đầu. Cha mẹ chỉ quyết định cho bé ăn những loại đồ ăn gì và bé sẽ là người quyết định cách thức ăn cũng như khối lượng thức ăn. Phương pháp ăn dặm này có các đặc điểm cơ bản như: Bé sẽ ngồi ăn cùng bàn ăn với cả nhà trong bữa ăn, bé được cung cấp thức ăn giống như mọi người trong gia đình nhưng với kích cỡ và hình dạng phù hợp, bé tự cầm nắm và tự ăn, bé vẫn tiếp tục bú sữa mẹ ngoài thời gian bữa ăn chính.
Ưu điểm
Phương pháp ăn dặm tự chỉ huy có rất nhiều lợi ích khi áp dụng. Phương pháp này cho phép bé tự trải nghiệm chế độ ăn và hương vị phong phú, các kích thước, hình dạng, kết cấu khác nhau của thức ăn hơn là đảm bảo lượng dinh dưỡng tiêu thụ. Đây là phương pháp cực kỳ tốt cho bé làm quen với thức ăn đặc nhanh hơn và ít tốn kém hơn. Thức ăn nghiền nát mất nhiều thời gian chế biến. BLW giúp bé ăn một cách tự nhiên và phát triển nhiều kĩ năng cho bé:
Cách kiểm soát thức ăn với hình dạng và kích cỡ khác nhau, với cấu trúc khác nhau. Nhờ đó bé nhanh chóng học được cách sử dụng lưỡi để điều khiển thức ăn và biết số lượng thức ăn mình có thể đưa vào miệng một cách an toàn trong khi các bé khác thường cho quá nhiều đồ ăn vào miệng.
Bé học được cách cắn nhỏ thức ăn ra rồi nhai. Việc tập nhai sớm khi đã sẵn sàng giúp bé phát triển các cơ mặt cần thiết cho việc học nói. Phương pháp này còn tập cho bé thói quen ăn uống lành mạnh- điều này đòi hỏi bố mẹ phải có chế độ ăn uống khoa học. Ngoài ra bé còn học được cách kết hợp sử dụng tay và mắt qua mỗi lần sử dụng ngón tay đưa thức ăn vào miệng. Thêm vào đó, việc được thử nghiệm những món ăn thú vị với kích cỡ khác nhau, độ thô mịn khác nhau sẽ làm tăng sự khéo léo của bé.
Nhược điểm
Và tất nhiên, bất kì phương pháp nào cũng có những nhược điểm nhất định và phương pháp ăn dặm bé tự chỉ huy cũng có những nhược điểm mà mẹ cần cân nhắc khi áp dụng cho bé. Phương pháp này sẽ gây ra sự bừa bộn. Khi mới bắt đầu, trẻ có thể thấy khó khăn trong việc nhai với một số loại thức ăn như thịt- nguồn cung cấp sắt chủ yếu. Bé có thể hóc, nghẹn…Các chuyên gia dinh dưỡng đưa ra lời khuyên nên cho trẻ ăn các đồ ăn nghiền nhỏ trước tiên- đó là bước chuyển giao trong quá trình ăn của bé.
3. Thứ ba là về phương pháp ăn dặm kiểu Nhật
Phương pháp ăn dặm kiểu Nhật đang rất được ưa chuộng tại nhiều nước trong đó có Việt Nam do những ưu điểm hợp lý và có cơ sở khoa học. Đặc điểm của phương pháp ăn dặm kiểu Nhật là: cho bé ăn thô đúng thời điểm.Trẻ ăn dặm kiểu Nhật bắt đầu làm quen với thức ăn ngay bằng cháo loãng qua rây tỷ lệ 1:10 chứ không quấy bột. Các loại thức ăn khác như rau, thịt cũng được chế biến riêng với độ thô phù hợp.
Ăn riêng từng loại thức ăn: Một khay thức ăn của trẻ ăn dặm kiểu Nhật bao giờ cũng đủ ba nhóm thực phẩm: Tinh bột, vitamin và chất đạm theo tiêu chuẩn “vàng – đỏ – xanh”. Những loại thực phẩm này chế biến riêng biệt từng khay và không trộn lẫn vào nhau. Để trẻ tập ăn nhạt , ăn dò từng loại thực phẩm từ rau củ đến thịt cá để làm quen dần. Cho bé ăn trên ghế khi ăn, không bé bế đi rong, không bật tivi. Khi trẻ không muốn ăn nữa, cha mẹ tuyệt đối không thúc ép nhồi nhét trẻ ăn.
Khi các mẹ cho bé ăn dặm kiểu Nhật, bé sẽ có khả năng ăn thức ăn thô sớm hơn so với bé khác cùng tuổi dùng phương pháp ăn dặm truyền thống. Ăn riêng từng thức ăn sẽ giúp bé làm quen tốt với mùi vị từng loại thực phẩm, không xảy ra tâm lý chán ăn. Ăn dặm kiểu Nhật thường ăn nhạt hơn so với các phương pháp ăn dặm khác nên tốt cho thận của trẻ hơn.
Điều quan trọng nhất của ăn dặm kiểu Nhật là : Không gây áp lực, tâm lý sợ hãi ăn uống cho trẻ vì không thúc ép trẻ ăn. Tạo cho bé thói quen ngồi ăn ngay từ bé sẽ giúp bé ăn được nhiều hơn, nhanh hơn và tập trung hơn.
Tuy có nhiều ưu điểm tích cực nhưng ăn dặm kiểu Nhật cũng có một số nhược điểm như cha mẹ sẽ phải mất rất nhiều thời gian công sức giai đoạn đầu, dậy bé ngồi, dậy bé cầm thìa ngay từ khi còn rất nhỏ. Ngoài ra việc chuẩn bị cho con từng món ăn riêng biệt cũng tốn khá nhiều thời gian cộng thêm công việc chế biến và bảo quản thức ăn cũng rất lĩnh kỉnh, tỉ mỉ. Nếu xác định cho con ăn dặm theo phương pháp ăn dặm kiểu Nhật, các mẹ cần xác định và thu xếp tư tưởng cũng như thời gian biểu hợp lý.
Có thể thấy, mỗi phương pháp ăn dặm đều có những ưu, nhược điểm nhất định và không có phương pháp nào là hoàn hảo nhất. Do đó, mẹ cần khéo léo quan sát và chọn cho bé phương pháp ăn dặm phù hợp với sở thích, thói quen và thể trạng của con để đạt được kết quả tốt nhất.
Nguồn : bau.vn
