Phương pháp phát triển ngôn ngữ cho trẻ mầm non

Ngôn ngữ giữ vai trò quyết định sự phát triển tâm lý của trẻ, là phương tiện để giáo dục trẻ bao gồm sự phát triển về đạo đức, nhận thức, tư duy, các chuẩn mực hành vi văn hóa. Vì vậy việc phát triển ngôn ngữ cho trẻ mầm non không chỉ giúp trẻ phát triển một lĩnh vực riêng lẻ mà còn tạo điều kiện, nền tảng để phát triển tất cả các lĩnh vực còn lại.

Phát triển ngôn ngữ là bao gồm nghe hiểu, đọc hiểu chữ nghĩa, vần điệu của từ ngữ, cách sử dụng từ ngữ để biểu đạt ý tưởng trong giao tiếp. Vì vậy phát triển ngôn ngữ cho trẻ mầm non là vô cùng cần thiết trong quá trình giáo dục trẻ.

Các giai đoạn phát triển ngôn ngữ của trẻ mầm non

Giai đoạn 1: Trẻ từ 12-18 tháng

Là giai đoạn trẻ bắt đầu học phát âm bằng cách lặp lại những gì người lớn nói, hiểu được ý nghĩa của những đối thoại ngắn, nhận biết hành động và âm thanh. Đa số trẻ đều có thể nói được những từ đầu tiên khi mới tròn một tuổi. Cho đến 18 tháng, trẻ nhận biết được rằng mỗi sự vật, hiện tượng lại có tên gọi khác nhau. Đây chính là nền tảng ban đầu để trẻ bước vào giai đoạn bùng nổ ngôn ngữ ở thời gian tới.

Giai đoạn này trẻ có thể nghe hiểu những câu nói quen thuộc, gọi tên và nhận thức được đồ vật. Ví dụ nếu hỏi trẻ “Quạt ở đâu nhỉ?”, trẻ có thể chỉ tay và nói “quạt”.

Giai đoạn 2: 18 tháng đến 3 tuổi

phat trien ngon ngu cho tre mam non

Đây là giai đoạn bùng nổ ngôn ngữ của trẻ. Trẻ đã có thể nhận biết và sử dụng được tên gọi của người quen, đồ vật quen thuộc trong nhà, các bộ phận cơ thể. Trẻ biết lắng nghe những câu chuyện ngắn, hay quan sát, dễ dàng lặp lại những từ nghe được, và biết nghe theo các chỉ dẫn, hiệu lệnh đơn giản mà không cần có cử chỉ hay hành động đi kèm.

Bước sang tuổi thứ hai, trẻ bước sang giai đoạn bùng phát về mặt ngôn ngữ về mặt từ vựng và sắp xếp từ ngữ. Ở giai đoạn này, trẻ học từ mới rất nhanh. Năng lực sử dụng từ ngữ cũng được cải thiện đáng kể, có thể gây ngạc nhiên cho người lớn.

Đến ba tuổi, trẻ có thể nói được một câu hoàn chỉnh để thể hiện ý muốn: “Con muốn uống nước.”

Giai đoạn 3: Trẻ 3-5 tuổi

phat trien ngon ngu cho tre mam non

Là giai đoạn trẻ phát triển vượt trội về chất và lượng từ trong ngôn ngữ của trẻ. Lúc này trẻ có thể tự sửa những lỗi cơ bản để lời nói trở nên rõ ràng, những người xung quanh cũng có thể dễ dàng hiểu ý bé muốn nói. Bên cạnh đó, trẻ có thể bắt đầu làm nhiều hành động cùng một lúc, ví dụ như vừa chơi vừa trò chuyện cùng bố mẹ.

Phương pháp phát triển ngôn ngữ cho trẻ mầm non

Nghe nhạc

phat trien ngon ngu cho tre mam non

Âm nhạc sẽ kích thích não bộ, tạo tiền đề cho sự phát triển ngôn ngữ của trẻ. Cho bé nghe nhạc phù hợp với từng giai đoạn phát triển sẽ giúp các con rèn luyện khả năng nghe, cảm nhận và khả năng phát âm.

  • Khi bé còn ở trong bụng mẹ: Chọn thể loại nhạc nhẹ nhàng, dễ nghe.
  • Trẻ 1-12 tháng: Những bài hát ru truyền thống hoặc nhạc không lời, nhạc đồng quê, pop-ballad êm dịu, du dương cũng là những lựa chọn phù hợp.
  • Trẻ 1-3 tuổi: Thời điềm này, nên cho bé nghe đa dạng thể loại nhạc để kích thích khả năng cảm nhận âm nhạc và biểu cảm của con. Nhạc cổ điển cũng là một lựa chon tốt, tuy nhiên đừng chọn những bản giao hưởng quá dài (trên 5 phút) bởi sẽ dễ gây nhàm chán cho bé.
  • Trẻ 4 tuổi trở lên: Giai đoạn này bé đã bắt đầu hình thành sở thích âm nhạc riêng nên hãy cùng bé chọn ra những bản nhạc thích hợp nhất.

Trò chuyện cùng bé mỗi ngày

phat trien ngon ngu cho tre mam non

Đây là phương pháp đơn giản những lại đem đến những hiệu quả vô cùng thiết thực. Bố mẹ có thể bắt đầu bằng những câu hỏi có thể trả lời có hoặc không đến những câu hỏi phức tạp hơn. Ví dụ: Khi đón bé từ nhà trẻ về, mẹ hỏi: “Hôm nay con có vui không?”, đây là câu hỏi bé chỉ cần trả lời có hoặc không. Câu tiếp theo, nếu mẹ hỏi bé rằng: “Hôm nay con làm những gì?” hoặc “Trưa nay con ăn gì?” thì bé sẽ phải hồi tưởng và cố gắng dùng những từ ngữ mình có để diễn tả cho mẹ biết.

Nhiều nghiên cứu chỉ ra trẻ nhỏ thường xuyên nói chuyện với bố mẹ thì sẽ có vốn từ phong phú hơn, giúp các bé đọc hiểu tốt hơn trong tương lai.

Đọc sách cho trẻ

phat trien ngon ngu cho tre mam non

Nghe bố mẹ đọc sách giúp các bé có thể rèn luyện khả năng tư duy logic theo mạch phát triển của truyện, trau dồi từ vựng và qua đó học cách sử dụng câu từ. Bên cạnh đó, phương pháp này còn giúp bé phát huy trí tưởng tưởng, nhìn nhạn về thiện- ác, đúng- sai để hình thành tấm gương trong cuộc sống.

Vậy nên đọc sách cho bé vào thời điểm nào và trong thời gian bao lâu? Khoảng 30 phút trước khi ngủ là tốt nhất hoặc sau khi ăn cơm, thay vì dành thời gian xem TV thì bố mẹ hãy đọc sách cho bé. Đối với thời gian đọc, nếu bé dưới 2 tuổi bố mẹ nên đọc ít nhất 5 phút trước khi bé ngủ. Nếu bé trên 2 tuổi, đã có thể tiếp nhận được lượng thông tin lớn hơn, bố mẹ có thể đọc sách ít nhất 10 phút cho bé mỗi ngày.

Nguồn : bau.vn