“Tứ cấm” trong giáo dục con cái thời xưa: Bài học vẫn còn nguyên giá trị

Trong kho tàng giáo dục truyền thống của cha ông ta, việc dạy dỗ con cái không chỉ dựa trên kiến thức hay lễ nghi, mà còn xoay quanh đạo đức, nhân cách và cách ứng xử trong xã hội. Người xưa có câu: "Dạy con từ thuở còn thơ", không phải chỉ để con giỏi giang, mà trước hết là để con làm người tử tế.Một trong những quan niệm sâu sắc nhất về giáo dục trong văn hóa phương Đông là tư tưởng "tứ cấm" – bốn điều cha mẹ không nên để con cái phạm phải nếu muốn con trưởng thành đàng hoàng, có ích. Vậy 4 điều đó là gì?

1. Cấm con dậy muộn

“Sáng sớm là bí quyết dưỡng sinh bậc nhất”, hoặc “sáng sớm tinh thần phấn chấn”, Tăng Quốc Phiên viết thư gửi cho em trai trong đó có đoạn viết: “Nếu muốn xóa đi chữ “lười biếng” thì đệ nhất thiết phải rời giường khi sáng sớm”.

Chúng ta thường nói muốn tu thân cần tự ép mình, trước tiên phải lấy chăm chỉ làm bắt đầu, lấy chăm chỉ để tiêu diệt lười biếng, lấy chăm chỉ để diệt cái nhàn nhã tầm thường, siêng năng, chăm chỉ thì trong thiên hạ không có việc gì là khó cả.

2. Cấm con lười biếng

“Người tầm thường trong thiên hạ xưa nay, đều vì một chữ lười biếng mà thất bại, người nhân tài trong thiên hạ xưa nay, cũng vì một chữ kiêu ngạo mà thất bại”. Đại đa số những người suốt đời đều tầm thường chẳng có gì nổi bật đều chỉ vì lười biếng.

3. Cấm con sống xa hoa lãng phí

“Chu tử gia huấn” nói: “Một chén cháo, một chén cơm, cần biết làm ra được cũng không dễ; nửa sợi tơ, nửa sợi chỉ nên nhớ làm ra cũng khó khăn”.

Đây là răn bảo những người không biết tiết kiệm phải biết quý trọng những đồ vật có được trong cuộc sống, bởi vì làm ra những thứ đó là không dễ dàng chút nào.

4. Cấm con kiêu ngạo

Tự kiêu thì chuốc tổn thất, khiêm nhường sẽ thu được lợi. Người một khi kiêu ngạo, thì sẽ mất đi động lực thăng tiến; một khi kiêu ngạo tất nhiên sẽ có thái độ đối xử với mọi người xung quanh như kiểu ở trên cao nhìn xuống, có thái độ sai khiến mọi người.

Chưa từng có người nào mà vui vẻ hoặc tự nguyện kết thân với người tự cao tự đại, bởi lẽ kiêu căng ngạo mạn là một loại thái độ không tôn trọng người khác, cũng không được người khác tôn trọng, ủng hộ.

Nguồn : bau.vn

  • Giai đoạn nguy hiểm sốt xuất huyết: Trẻ hạ sốt nhưng tiểu cầu giảm, nguy cơ sốc và biến chứng nặng

    Giai đoạn nguy hiểm sốt xuất huyết: Trẻ hạ sốt nhưng tiểu cầu giảm, nguy cơ sốc và biến chứng nặng

    Từ ngày thứ 3 đến 7 của bệnh, trẻ sốt xuất huyết thường bắt đầu hạ sốt nhưng hệ miễn dịch suy yếu, bạch cầu và tiểu cầu giảm, dễ dẫn đến sốc, xuất huyết ồ ạt và biến chứng nguy hiểm nếu không được theo dõi và xử trí kịp thời.
  • Di truyền không quyết định tất cả: Vai trò quan trọng của cha mẹ trong việc định hình tính cách trẻ

    Di truyền không quyết định tất cả: Vai trò quan trọng của cha mẹ trong việc định hình tính cách trẻ

    Tại sao cùng một gia đình nhưng các anh chị em lại có tính cách khác nhau? Vì sao một số đứa trẻ luôn vui vẻ, năng động trong khi số khác lại trầm lặng, dè dặt? Câu hỏi muôn thuở đặt ra cho các bậc cha mẹ và giới khoa học là: Tính cách của một đứa trẻ được quyết định bởi di truyền, hay chính cách cha mẹ nuôi dạy mới là yếu tố then chốt?Câu trả lời không đơn giản là “hoặc cái này hoặc cái kia”. Trên thực tế, di truyền và môi trường nuôi dưỡng cùng tác động lẫn nhau để hình thành nên cá tính, xu hướng cảm xúc và hành vi của trẻ.
  • Muốn con thông minh, hãy để con đổ mồ hôi mỗi ngày

    Muốn con thông minh, hãy để con đổ mồ hôi mỗi ngày

    Nhiều nghiên cứu khoa học hiện đại đã chỉ ra rằng, vận động thể chất thường xuyên không chỉ giúp trẻ khỏe mạnh mà còn hỗ trợ đáng kể cho sự phát triển trí tuệ. Từ cải thiện trí nhớ, tăng khả năng tập trung đến nâng cao thành tích học tập, thể dục đang dần được nhìn nhận như một “liều thuốc vàng” cho não bộ.
  • Tuổi dậy thì cần gì? 5 nhóm chất không thể thiếu cho trẻ phát triển toàn diện

    Tuổi dậy thì cần gì? 5 nhóm chất không thể thiếu cho trẻ phát triển toàn diện

    Tuổi dậy thì là giai đoạn bứt phá về chiều cao, thể chất và tinh thần. Đây cũng là thời điểm mà trẻ cần được cung cấp đầy đủ dưỡng chất để phát triển toàn diện. Tuy nhiên, không phải cha mẹ nào cũng nắm rõ trẻ tuổi dậy thì nên ăn gì, bổ sung gì, và cần chú trọng nhóm chất nào. Dưới đây là những nhóm chất "vàng" không thể thiếu trong khẩu phần hàng ngày của trẻ trong độ tuổi này.
  • Một kỹ năng quan trọng hơn điểm số: Tự điều chỉnh cảm xúc ở trẻ nhỏ

    Một kỹ năng quan trọng hơn điểm số: Tự điều chỉnh cảm xúc ở trẻ nhỏ

    Trong những năm đầu đời, trẻ nhỏ thường thể hiện nhiều đặc điểm tính cách khác nhau. Tuy nhiên, theo các chuyên gia tâm lý và giáo dục, có một đặc điểm nổi bật nếu được nhận biết và nuôi dưỡng đúng cách, sẽ là chìa khóa giúp trẻ phát triển EQ cao, có tư duy nhạy bén và tiềm năng thành công vượt trội khi trưởng thành. Đó chính là: Khả năng tự kiểm soát cảm xúc (tự điều chỉnh).
  • Thời điểm vàng tăng trưởng: Bí quyết giúp trẻ tăng chiều cao vượt trội trong hè

    Thời điểm vàng tăng trưởng: Bí quyết giúp trẻ tăng chiều cao vượt trội trong hè

    Mùa hè không chỉ là thời điểm trẻ được nghỉ ngơi sau một năm học tập vất vả, mà còn là “giai đoạn vàng” để thúc đẩy tăng trưởng chiều cao. Theo nhiều chuyên gia dinh dưỡng và phát triển thể chất, nếu biết cách kết hợp dinh dưỡng – vận động – giấc ngủ hợp lý, cha mẹ hoàn toàn có thể giúp trẻ tăng chiều cao tối ưu trong giai đoạn quan trọng này.