Rạn da có di truyền không? Bác sĩ lý giải nguy cơ từ gia đình

Nhiều phụ nữ mang thai chia sẻ: “Mẹ mình từng bị rạn rất nặng, chắc đến lượt mình cũng không tránh được”. Liệu rạn da có thực sự mang tính di truyền? Và nếu đúng, có cách nào để ngăn ngừa? Dưới đây là lời giải thích từ bác sĩ da liễu về mối liên hệ giữa di truyền và nguy cơ rạn da trong thai kỳ cũng như ở tuổi dậy thì.

1. Gen ảnh hưởng đến cấu trúc nền của da

Theo các nghiên cứu da liễu và di truyền học, gen có ảnh hưởng đến cấu trúc mô liên kết của da, đặc biệt là:

-Tỉ lệ và chất lượng collagen (đặc biệt là collagen loại I và III)

-Độ đàn hồi của sợi elastin

-Khả năng tổng hợp và tái tạo mô sau khi bị căng giãn

Người mang đột biến hoặc biểu hiện yếu ở các gen kiểm soát collagen/elastin có xu hướng dễ rạn hơn, kể cả khi chưa từng mang thai hay tăng cân mạnh.

Một số nghiên cứu chỉ ra rằng đột biến gen ELN (mã hóa elastin) hoặc giảm biểu hiện gen COL3A1 (liên quan đến collagen loại III) có liên quan đến việc da yếu, dễ tổn thương và kém đàn hồi, từ đó dễ bị rạn hơn trong các giai đoạn da bị kéo căng.

2. Di truyền không chỉ đến từ mẹ

Phần lớn mọi người nghĩ rằng chỉ khi mẹ ruột bị rạn nặng thì con gái mới dễ bị rạn, nhưng thực tế di truyền có thể đến từ bố hoặc cả hai bên nội ngoại. Bởi gen kiểm soát mô liên kết là gen lặn – và không phân biệt giới tính khi truyền lại.

Nếu trong gia đình bạn có nhiều người (dù là nam hay nữ) từng bị rạn da ở tuổi dậy thì, khi tăng cân, hoặc sau tập gym cường độ cao – nguy cơ bạn cũng dễ bị rạn là rất cao.

3. Di truyền ảnh hưởng đến thời điểm và mức độ rạn

Một số người bị rạn từ tháng thứ 3 của thai kỳ, trong khi người khác đến tháng 8–9 mới bắt đầu. Đây cũng là điểm thể hiện sự chi phối của gen. Cụ thể:

-Người có yếu tố di truyền thường bị rạn sớm, rạn sâu và khó hồi phục hơn.

-Các vết rạn có xu hướng đậm màu và lan rộng nhanh hơn nếu nền da yếu bẩm sinh.

-Thậm chí, một số người có nguy cơ rạn da mà không có cảm giác ngứa hoặc căng báo trước, do cấu trúc da quá mỏng, mất độ đàn hồi mà họ không nhận ra.

4. Nhưng… di truyền không phải là định mệnh

Yếu tố di truyền chỉ là nguy cơ – không phải kết luận tuyệt đối. Nghĩa là: Dù bạn thuộc nhóm “dễ rạn”, nhưng nếu chăm sóc da đúng cách, kiểm soát cân nặng hợp lý, cung cấp đủ collagen, vitamin C, E, và dưỡng ẩm thường xuyên – bạn vẫn có thể giảm mức độ rạn rõ rệt hoặc rạn rất nhẹ.

Ngược lại, người không có tiền sử gia đình bị rạn vẫn có thể rạn da nếu:

-Tăng cân quá nhanh

-Không dưỡng ẩm

-Da thiếu nước, thiếu dưỡng chất

-Mang thai đôi hoặc đa thai

Gen quy định nền tảng làn da – bạn thừa hưởng nó. Nhưng cách bạn chăm sóc lại quyết định kết quả. Hiểu rõ bản thân thuộc nhóm nguy cơ cao do di truyền không phải để lo sợ, mà là để bắt đầu chủ động hơn, kỹ lưỡng hơn và kiên trì hơn trong việc ngăn ngừa.

Nguồn : bau.vn