Cha mẹ cần làm gì khi bé chậm nói ?

Trẻ chậm nói là một trong những dạng chậm phát triển phổ biến nhất, xảy ra khi khả năng ngôn ngữ của trẻ không phát triển đúng với độ tuổi. Việc nhận biết và điều trị sớm tình trạng này giúp trẻ sớm cải thiện khả năng ngôn ngữ và giảm thiểu các tác động tiêu cực ảnh hưởng đến trẻ về lâu dài

1. Vì sao bé chậm nói?

Chậm phát triển ngôn ngữ là khi ngôn ngữ của trẻ phát triển theo đúng trình tự, nhưng tốc độ chậm hơn. Chậm nói đơn thuần đôi khi chỉ mang tính tạm thời và có thể mất đi nhờ sự trợ giúp của gia đình. Cha mẹ cần động viên trẻ “nói” bằng cử chỉ hoặc âm thanh, dành nhiều thời gian chơi với con, đọc sách và nói chuyện với bé. Chậm phát triển ngôn ngữ ở trẻ nhỏ cũng có thể là biểu hiện của bệnh khó học, thường chỉ được chẩn đoán khi trẻ đi học. Trong một số trường hợp, trẻ có thể cần thêm sự trợ giúp của các chuyên gia.

Đôi khi, chậm nói lại có thể là dấu hiệu báo động cho những rắc rối nghiêm trọng hơn. Trẻ chậm phát triển ngôn ngữ thường do các nguyên nhân:

  • Nguyên nhân bệnh lý: Có thể do trẻ gặp vấn đề ở cơ quan phát âm như tai, mũi, họng (chẳng hạn như mất thính lực,…); hoặc cơ quan chỉ huy gặp vấn đề (não bị dị tật bẩm sinh, bại não, những di chứng sau xuất huyết não, viêm màng não…).
  • Nguyên nhân tâm lý: Có thể do bé được cưng chiều hoặc bỏ bê quá mức, hoặc một biến cố nào đó xảy ra,… làm ảnh hưởng đến tâm lý của trẻ. Trẻ chậm nói do nguyên nhân tâm lý đang ngày càng gia tăng. Điều này có thể do nguyên nhân cuộc sống hiện đại bận rộn khiến các bậc phụ huynh bị cuốn mình theo công việc nên không có nhiều thời gian với con cái.
  • Tự kỷ: Chậm nói là một trong những dấu hiệu khá điển hình của hội chứng tự kỷ. Tuy nhiên không phải lúc nào trẻ chậm nói cũng là tự kỷ. Tự kỷ là một dạng bệnh lý của não bộ vì có xuất hiện rối loạn phát triển thần kinh do có những gen bất thường.

Chậm nói là một trong những dấu hiệu điển hình của hội chứng tự kỷ

2. Dấu hiệu chậm nói ở trẻ

7 tháng tuổi: Trẻ vẫn không đáp ứng với tiếng động mạnh

12 tháng tuổi:

  • Trẻ không tìm cách giao tiếp với người khác, kể cả khi cần giúp đỡ hay muốn điều gì đó, cũng không quan tâm đến thế giới xung quanh.
  • Không bi bô, không biết nói một từ nào, chẳng hạn “mẹ” hay “ba”.
  • Không biết làm các động tác như vẫy tay chào tạm biệt, lắc đầu để nói không, chỉ tay.
  • Không phản ứng khi được gọi tên.

24 tháng:

  • Vốn từ tăng chậm, chưa nói nổi 15 từ. Trẻ không tự nói ra lời mà chỉ nhại lại lời nói của người khác, cũng nói được những cuộc hội thoại đơn giản, với các câu gồm 2 từ trở lên.
  • Không hiểu các chỉ dẫn hay câu hỏi dài hơn
  • Không dùng lời nói để giao tiếp, ngoại trừ trường hợp khẩn cấp.
  • Không biết bắt chước hành động hay lời nói của người khác.
  • Khi biết chơi. Khi xem sách, bé không thể chỉ vào một bức tranh mà bạn gọi tên.

3 tuổi:

  • Không sử dụng đại từ nhân xưng nào (con, mẹ).
  • Không thể ghép các từ thành câu ngắn , không hiểu những chỉ dẫn hay câu hỏi ngắn
  • Lời nói rất không rõ ràng, khiến người trong gia đình và người ngoài đều không hiểu, Vẫn thường xuyên lắp bắp (rất khó phát ra âm thanh hay từ ngữ), khi nói vẻ mặt bé nhăn nhó.
  • Ít quan tâm hoặc không quan tâm tới sách truyện, Không đặt câu hỏi.
  • Không quan tâm và không tương tác với các trẻ khác, Đặc biệt khó tách khỏi bố mẹ.

4 tuổi:

  • Chưa thể phát âm thành thục phần lớn các phụ âm.
  • Chưa hiểu khái niệm “giống nhau” và “khác nhau”.
  • Không sử dụng đại từ “con” và “mẹ” đúng cách.

Trẻ chậm nói có thể do nguyên nhân bệnh lý hoặc tâm lý, để điều trị hiệu quả, việc tìm ra nguyên nhân chính xác rất quan trọng. Chậm nói nếu kéo dài không được điều trị sớm sẽ gây ra những ảnh hưởng nghiêm trọng đến sự phát triển của trẻ thậm chí gây khó khăn trong việc điều trị. Vì vậy, ngay sau khi nhận thấy những dấu hiệu chậm nói ở trẻ, cha mẹ nên đưa bé đến gặp các bác sĩ chuyên khoa Nhi hoặc tâm lý khám ngay.

Nguồn : bau.vn

  • Bé kén ăn rau củ: Bổ sung vitamin tổng hợp – nên hay không?

    Bé kén ăn rau củ: Bổ sung vitamin tổng hợp – nên hay không?

    Nhiều bậc phụ huynh than phiền rằng con mình “không chịu ăn rau”, “chỉ thích thịt”, hoặc “ăn uống rất kén chọn”, dẫn đến nỗi lo trẻ thiếu vitamin và khoáng chất. Vì vậy, không ít gia đình lựa chọn vitamin tổng hợp như một giải pháp “cứu cánh”. Tuy nhiên, liệu trẻ lười ăn rau quả có nên dùng vitamin bổ sung hay không? Các chuyên gia khuyến cáo gì?
  • Óc chó – “siêu hạt” cho trí não: Phụ huynh nên cho trẻ ăn thế nào cho đúng?

    Óc chó – “siêu hạt” cho trí não: Phụ huynh nên cho trẻ ăn thế nào cho đúng?

    Hạt óc chó từ lâu được xem là “vàng mềm” cho sự phát triển trí não của trẻ nhờ giàu omega-3, protein, vitamin và khoáng chất. Tuy nhiên, không phải phụ huynh nào cũng biết cách cho trẻ ăn đúng để hấp thu tối ưu. Nhiều trẻ không thích vị bùi hơi đắng của óc chó, hoặc ăn sai thời điểm khiến hiệu quả dinh dưỡng giảm rõ rệt.
  • Uống vitamin A đúng hạn: Bí quyết giúp trẻ khỏe mạnh, ít ốm vặt

    Uống vitamin A đúng hạn: Bí quyết giúp trẻ khỏe mạnh, ít ốm vặt

    Vitamin A là vi chất thiết yếu giúp trẻ phát triển toàn diện, đặc biệt quan trọng đối với hệ miễn dịch, mắt và sự tăng trưởng tế bào. Tại Việt Nam, Bộ Y tế tổ chức Ngày Vi chất dinh dưỡng hằng năm để bổ sung vitamin A liều cao cho trẻ, giúp phòng ngừa thiếu hụt. Tuy nhiên, nhiều phụ huynh vẫn còn lơ là hoặc bỏ qua hoạt động này, vô tình khiến trẻ đối mặt với nhiều nguy cơ sức khỏe tiềm ẩn.
  • 6 giải pháp giảm nghẹt mũi cho trẻ: dễ làm, không cần dùng thuốc

    6 giải pháp giảm nghẹt mũi cho trẻ: dễ làm, không cần dùng thuốc

    Nghẹt mũi là triệu chứng phổ biến ở trẻ nhỏ, nhất là trong thời điểm giao mùa hoặc khi trẻ bị cảm lạnh, dị ứng. Mũi tắc khiến trẻ khó bú, khó ngủ, quấy khóc và dễ mệt mỏi. Thay vì lạm dụng thuốc, nhiều bác sĩ khuyến nghị phụ huynh có thể áp dụng các biện pháp chăm sóc tại nhà để giúp trẻ dễ thở hơn. Dưới đây là 6 mẹo an toàn, đơn giản nhưng mang lại hiệu quả rõ rệt.
  • Khi nào nên cho trẻ bắt đầu tập đánh răng để bảo vệ răng sữa khỏe mạnh?

    Khi nào nên cho trẻ bắt đầu tập đánh răng để bảo vệ răng sữa khỏe mạnh?

    Nhiều cha mẹ nghĩ chỉ khi trẻ mọc đủ răng mới cần đánh răng, nhưng các chuyên gia nha khoa cho biết việc vệ sinh răng miệng nên bắt đầu từ rất sớm – ngay khi chiếc răng sữa đầu tiên xuất hiện.
  • Trẻ còi xương: Dấu hiệu dễ nhận biết nhưng nhiều cha mẹ vẫn bỏ qua

    Trẻ còi xương: Dấu hiệu dễ nhận biết nhưng nhiều cha mẹ vẫn bỏ qua

    Còi xương là tình trạng xương yếu do thiếu vitamin D, canxi và phốt pho – những dưỡng chất cần thiết cho sự phát triển thể chất của trẻ. Bệnh có thể dẫn đến chậm tăng trưởng, biến dạng xương, chậm mọc răng, yếu cơ và nhiều hệ lụy sức khỏe khác nếu không được phát hiện, can thiệp sớm.