Khung giờ lý tưởng cho việc tắm nắng

• Cùng với hormon tuyến cận giáp và calcitonin, vitamin D có tác dụng duy trì nồng độ bình thường của can-xi và phosphat trong huyết tương bằng cách giúp hấp thu tốt các chất này qua ruột, làm giảm sự đào thải của chúng qua thận và qua đó giúp tạo xương bình thường.

• Thiếu vitamin D sẽ gây một số bệnh lý như bệnh còi xương ở trẻ em và bệnh loạn dưỡng xương người lớn. Vitamin D được dùng điều trị bệnh giảm can-xi máu mạn tính, bệnh giảm phosphat máu và bệnh thiểu năng tuyến cận giáp.

• Vài năm gần đây, nhiều nghiên cứu cho thấy vitamin D không chỉ là vitamin mà thật sự là nội tiết tố đóng vai trò quan trọng trong duy trì sức khỏe. Vitamin D ngoài vai trò điều hòa canxi và hormone cận giáp còn có tác động đến hệ thống cơ-thần kinh, insulin, ảnh hưởng đến một số bệnh mạn tính như loãng xương, đái tháo đường type 2, ung thư, bệnh tim mạch, bệnh nhiễm trùng, bệnh tự miễn. Thiếu vitamin D còn liên quan với các tai biến sản khoa như sinh non, sinh con nhẹ cân, tiền sản giật và ngay cả nguy cơ vô sinh.

Vitamin D không chỉ là vitamin mà thật sự là nội tiết tố đóng vai trò quan trọng trong duy trì sức khỏe

2. Các loại tia UV và tính chất của nó

Ánh nắng mặt trời bao gồm các loại tia nhìn thấy được (cầu vồng bảy màu) và tia không nhìn thấy được còn gọi tia cực tím (tia UV).

Dựa vào bước sóng và tính chất sinh học khác nhau, tia UV được chia làm 3 loại UVA, UVB và UVC. Trong đó UVC có bước sóng ngắn nhất (200-290 nm) và là loại tia độc hại nhất cho sức khỏe con người. May mắn 100% tia UVC bị hấp thu bởi tầng ozone trước khi đến được mặt đất.

Tia UVA có bước sóng dài nhất (320-400 nm) và chiếm 95 % tổng số bức xạ UV trong ánh nắng mặt trời chiếu xuống trái đất. UVA có khả năng xuyên thấu tầng ozone, mây, nước, các lớp kính, quần áo mỏng và ngay cả kem chống nắng không có phổ rộng.

Điều này đồng nghĩa cứ có ánh nắng mặt trời là có tia UVA, từ sáng sớm tới chiều tà, ngay cả những lúc mây mù âm u hoặc trời mưa. Tia UVA xuyên qua được lớp da tới tận lớp hạ bì làm tổn thương tế bào đáy, là nguyên nhân hàng đầu gây lão hoá da, sạm da và tăng nguy cơ ung thư da. Tia UVA hoàn toàn không có chức năng tổng hợp vitamin D.

Tia UVB là loại tia duy nhất có tác dụng kích thích tiền chất vitamin D3. UVB có bước sóng ngắn hơn UVA (290-320 nm) và khoảng 95% tia UVB bị hấp thụ bởi tầng ozone. Việc tăng chiều dài đường đi khi UVB xuyên qua tầng ozone sẽ dẫn đến giảm số lượng photon UVB chạm được tới bề mặt Trái Đất.

Điều này giải thích vì sao tia UVB mạnh nhất vào lúc giữa ngày khi tia chiếu thẳng góc với mặt đất. Trong khoảng thời gian này, tia UVB chiếm 3-5% tổng lượng bức xạ được chiếu xuống Trái Đất. Trước 9h sáng và sau 4h chiều, tia UVB bị hấp thu gần như hoàn toàn bởi tầng ozone, chỉ có chủ yếu tia UVA nên vitamin D sẽ không được tổng hợp nếu phơi nắng.

Dù có lợi ích giúp tổng hợp vitamin D là nội tiết tố quan trọng cho cơ thể, nhưng nếu tiếp xúc thường xuyên với cường độ mạnh, tia UVB cũng có thể gây cháy da, sạm da và tăng nguy cơ ung thư da. Khác với UVA, tia UVB không xuyên qua nước, mây, quần áo, kính và kem chống nắng.

Mới đây các nhà khoa học trên thế giới đã công bố tắm nắng trước 9h sáng hay sau 4h chiều không có tác dụng giúp cơ thể sản sinh vitamin D. Khuyến cáo này được xây dựng dựa vào các kết quả nghiên cứu về sự khác biệt của tác động sinh học giữa các loại tia khác nhau có trong ánh nắng mặt trời.

Dù tia UVB có khả năng kích thích tổng hợp vitamin D nhưng nếu tiếp xúc quá lâu với tia UVB hoặc tiếp xúc với cường độ mạnh cũng có thể gây hại cho da. Do đó, không nên tắm nắng quá lâu. Chỉ nên tắm nắng mỗi lần khoảng 20 – 30 phút, tùy theo mức độ ánh nắng tiếp xúc với da.